Ayımızın hərtərəfli tədqiqi, Ayın daxili nüvəsinin əslində dəmirin sıxlığına yaxın möhkəm bir top olduğunu ortaya qoydu. Bu kəşfin Ayın nüvəsinin bərk və ya maye olması ilə bağlı uzun müddətdir davam edən mübahisələrə son qoyacağı və günəş sisteminin tarixi haqqında daha dəqiq məlumat verəcəyi gözlənilir.
Fransanın Milli Elmi Tədqiqatlar Mərkəzindən astronom Artur Briotun rəhbərlik etdiyi komanda deyib: “Nəticələrimiz Ayın maqnit sahəsinin təkamülü ilə bağlı suallar doğurur və nəticələr daxili nüvənin mövcudluğuna işarə edir və zaman miqyası haqqında mühüm məlumatlar verir.”
Elchi.az xəbər verir ki, tədqiqat “Nature” jurnalında dərc olunub.
Günəş sistemi obyektlərinin daxili quruluşunu öyrənməyin ən effektiv üsulu seysmik məlumatlardır.
Zəlzələlərin yaratdığı akustik dalğaların planetdən və ya aydan keçərkən hərəkət etməsi və oradakı materialdan sıçraması alimlərə həmin obyektin daxili quruluşunun ətraflı xəritəsini yaratmağa kömək edə bilər.
Apollon missiyası zamanı toplanmış Ay seysmik məlumatları var, lakin bu məlumatların həlli daxili nüvənin vəziyyətini dəqiq müəyyən etmək üçün kifayət qədər yüksək deyil.
Biz maye xarici nüvənin mövcud olduğunu bilirik, lakin onun nədən ibarət olması hələ də mübahisəlidir.
Həm bərk daxili nüvə, həm də tam maye nüvə modeli Apollo məlumatları ilə eyni dərəcədə yaxşı işləyir.
Ayın nüvəsi Yerin nüvəsinə çox bənzəyir.
Komanda Ayın mantiyasının dərinliklərində aktiv sarsıntı göstərən modellərin Ay haqqında bildiklərimizlə tam uyğunlaşdığını müəyyən etdi.
Bu o deməkdir ki, Ayın içərisində daha sıx olan material mərkəzə doğru hərəkət edir, daha az sıx olan isə yuxarıya doğru yüksəlir.
Bu hərəkət uzun müddətdir ki, Ayın bəzi vulkanik bölgələrində tapılan müəyyən elementlərin mövcudluğunu izah etmək üçün bir üsul kimi təklif edilmişdir. Komandanın araşdırması bu nəzəriyyəni dəstəkləmək üçün yeni dəlillər təqdim edir.
Onlar həmçinin aşkar ediblər ki, Ayın nüvəsi Yerin nüvəsinə çox bənzəyir. Xaricdə maye təbəqə, içəridə isə bərk nüvə var.
Onların simulyasiyalarına görə, xarici nüvənin radiusu təxminən 362 kilometr, daxili nüvənin radiusu isə təxminən 258 kilometrdir. Bu, Ayın ümumi radiusunun təxminən 15 faizinə uyğundur.
Komanda həmçinin daxili nüvənin sıxlığının kubmetrə təxminən 7822 kiloqram olduğunu müəyyən edib. Bu, dəmirin sıxlığına çox yaxındır.
Biz bilirik ki, Ay yarandıqdan qısa müddət sonra güclü bir maqnit sahəsinə malik idi, lakin bu sahə təxminən 3,2 milyard il əvvəl zəifləməyə başladı. Bu növ maqnit sahəsi nüvə daxilində hərəkət və konveksiya ilə yaradılır, buna görə də Ayın nüvəsinin nə olması maqnit sahəsinin necə və niyə yox olması ilə bağlı dərin təsirlərə malikdir.
Bəşəriyyətin Aya qayıtmaq ümidlərini nəzərə alsaq, bu tapıntıların seysmik təsdiqini görmək üçün çox gözləməli olmaya bilərik.
Alimlər Ayın içində nə olduğunu təsdiqləyiblər
