Alimlər kəşf ediblər ki, hətta təbiət şəkilləri belə beyin fəaliyyətini dəyişdirərək ağrıları aradan qaldıra bilir. Bu tapıntı təbii əsaslı müalicələrin ağrının idarə olunmasında təsirli ola biləcəyini göstərir.
Elchi.az bu barədə “SciTecDaily” saytına istinadən xəbər verir.
Vyana Universitetinin nevroloqları və beynəlxalq tədqiqat qrupu tərəfindən aparılan yeni bir araşdırma, təbiətlə qarşılıqlı əlaqənin fiziki ağrıları azalda biləcəyini ortaya qoydu. Üstəlik, təkcə təbiətdə olmaq deyil, həm də təbiət videolarına baxmaq ölçülə bilən ağrıları aradan qaldırır.
Tədqiqat çərçivəsində funksional maqnit rezonans görüntüləmə (fMRI) istifadə edilmiş və iştirakçıların təbiət mənzərələrini seyr edərkən hiss etdikləri ağrıları daha az şiddətli və narahatedici olaraq qiymətləndirdikləri müşahidə edilmişdir. Məlum olub ki, beynin ağrı emal mərkəzlərində aktivlik azalıb. Bu tapıntılar göstərir ki, təbiətə əsaslanan müalicələr ağrının idarə olunması üçün təsirli və tamamlayıcı bir üsul ola bilər. Tədqiqat nüfuzlu “Nature Communications” elmi jurnalında dərc olunub.
“Ağrının müalicəsi olduqca mürəkkəb bir prosesdir. Bunu daha yaxşı başa düşmək və müalicə variantlarını inkişaf etdirmək üçün təbiətlə qarşılıqlı əlaqənin ağrıya təsirini araşdırdıq” dedi tədqiqatın aparıcı müəllifi və Vyana Universitetinin doktorantı Maks Ştaynqer. Tədqiqatın bir hissəsi olaraq ağrı iştirakçılarına üç fərqli video göstərildi: təbiət səhnəsi, qapalı səhnə və şəhər səhnəsi.
Beyin fəaliyyəti fMRI ilə ölçülən iştirakçılar təbiət səhnəsinə baxdıqda nəinki daha az ağrı hiss etdiklərini, həm də ağrının işlənməsi ilə əlaqəli beyin bölgələrində daha az aktivlik göstərdilər.
Təbiət beyinə necə təsir edir?
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, təbiət təsvirləri beyinə çatan ağrı siqnallarını azaldır. Araşdırmaya görə, ağrı tapmaca kimi bir çox parçadan ibarətdir və beyin bu parçaları müxtəlif üsullarla emal edir. Bunlardan bəziləri ağrının fiziki intensivliyindən, digərləri isə ağrının insanda yaratdığı narahatlıq dərəcəsindən asılıdır.
“Adətən, plasebo effekti ağrının emosional qavrayışını dəyişir. Lakin təbiət şəkilləri beynin ağrıları emal etmə üsuluna birbaşa təsir edərək, ağrının xam sensor siqnallarını azaldıb. Bu, iştirakçıların gözləntilərindən çox ağrı siqnallarının dəyişməsi nəticəsində yaranan təsir kimi görünür”, – Steininger bildirib.
“Biz başqa bir araşdırmadan bilirik ki, insanlar təbiətlə təmasda olduqda daha az ağrı hiss etdiklərini bildirirlər. Amma bunun səbəbini dəqiq bilmirdik. Bu araşdırma göstərir ki, beyin ağrının həm mənbəyinə, həm də şiddətinə daha az reaksiya verir”, – tədqiqatçılardan biri Klaus Lamm deyib.
Virtual təbiət də təsirli ola bilər
Bu araşdırma təbiətin ağrı kəsici təsirini nümayiş etdirir və təbiətə əsaslanan müalicələrin ağrı müalicəsinə mühüm töhfə verə biləcəyini vurğulayır. Üstəlik, bu effekti təkcə təbiətdə olmaqla deyil, həm də təbiət videolarına baxmaqla əldə etmək mümkündür.
Bu, həm şəxsi, həm də tibbi sahələrdə ağrıların idarə edilməsi üçün virtual təbiət tətbiqlərindən – video məzmun və virtual reallıq kimi – istifadə etməyə imkan verir. Belə ki, insanlar sadə və əlçatan bir üsulla gündəlik həyatlarında ağrılarından xilas ola bilirlər.
Nuranə Məmmədova
