Alimlər aşkar ediblər ki, Ərəbistan yarımadası və “Sahara” səhraları həmişə indiki kimi cansız olmayıb.
Elchi.az xəbər verir ki, “Nature” jurnalında dərc olunan yeni araşdırma nəticəsində məlum olub ki, son 7 milyon il ərzində bölgənin iqlimi dəfələrlə rütubətli olub və Ərəbistan yarımadasını bu gün gördüyümüz səhradan çox çay və göllərdən ibarət sulu mənzərəyə çevirib.
Avstraliyanın Qriffit Universitetindən Klara Markowskanın rəhbərlik etdiyi beynəlxalq tədqiqatçılar qrupu Səudiyyə Ərəbistanının mərkəzindəki mağaralardan stalaktit və stalaqmitləri analiz edib. Belə formasiyalar yalnız bitki örtüyü və kifayət qədər yağış olduqda görünür. Alimlər uran-qurğuşun tarixlərindən istifadə edərək, Ərəbistanın ən azı dörd uzun rütubətli dövr yaşadığını müəyyən etdilər: təxminən 7 milyon il əvvəl, sonra 4-3 milyon, 2 milyon və təxminən 1 milyon il əvvəl. Bunlar Ərəbistan yarımadasında yağıntıların bilinən ən qədim izləri və dünyanın ən qədim paleoklimatik qeydlərindən bəziləridir.
Xüsusilə maraq doğuran 4-3 milyon il əvvəlki dövrdür ki, bu dövr Şərqi Afrikada o zamanlar avstralopitek kimi erkən homininlərin yaşadığı yaşıl fazaya təsadüf edir. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, məhz belə dövrlərdə Ərəbistan Afrika və Avrasiya arasında heyvanların və hətta insanların əcdadlarının köçü üçün körpü rolunu oynaya bilərdi.
Ərəbistandan keçən qədim hominin miqrasiyalarına dair birbaşa sübutlar hələ də olmasa da, yeni məlumatlar böyük imkanlar açır. Gələcək qazıntılar qədim faunanın və hətta insan fəaliyyətinin izlərini aşkar edə bilər.
Nuranə Məmmədova
