Beynəlxalq Kosmik Stansiyada (BKS) səkkiz günlük missiyada olan astronavtlar Suni Williams və Butch Wilmore doqquz ay kosmosda qaldıqdan sonra gözlənilmədən Yerə qayıdıblar. Ancaq indi onlar uzun bir bərpa prosesi ilə üzləşirlər.
Elchi.az xəbər verir ki, Cənubi Uels Universitetinin insan fiziologiyası professoru. “Kosmos bəşəriyyətin indiyə qədər qarşılaşdığı ən çətin mühitdir və bədənimiz bu ekstremal şəraitə uyğunlaşmaq üçün təkamül etməyib” dedi Damian Bailey.
Bədənə təsirləri
Astronavtlar əvvəlcə bildirmişdilər ki, kosmosda olmaq rahatlaşır. 2015-ci ildə BKS-ə gedən astronavt Tim Peake, “İlk olaraq tətildə olduğunuzu hiss edirsiniz” dedi.
“Ürəyiniz daha az işləyir, əzələləriniz və sümükləriniz daha az gərginlik altındadır və siz sıfır cazibə mühitində üzürsüz” dedi.
Ancaq bədən üçün bu rahatlama prosesi uzun müddətdə ciddi dəyişikliklərə səbəb olur.
Əzələlər və sümüklər zəifləyir
Yer üzündə sadəcə dayanmaq əzələlərin işləməsini tələb etsə də, mikroqravitasiya mühitində əzələlər demək olar ki, istifadə edilmir. Cazibə qüvvəsi olmadığı üçün əzələlər və sümüklər sürətlə zəifləyir.
Prof. “Astronavtlar hər ay əzələ və sümük kütləsinin təxminən 1%-ni itirirlər. Bu, sürətlənmiş qocalma prosesinə bənzəyir”, – Beyli deyib.
Bu səbəbdən astronavtlar kosmosda hər gün iki saatlıq məşq proqramına məruz qalırlar. Onlar qaçış yolu, idman velosipedi və ağırlıq qaldırma kimi məşqlər edərək əzələ və sümük kütlələrini qorumağa çalışırlar.
Lakin onlar Yerə qayıtdıqdan sonra itirilmiş əzələ kütləsini bərpa etmək aylarla, sümük sıxlığını bərpa etmək isə illər çəkə bilər.
Şayəstə Hüseynova
