Fransanın “Le Monde” qəzeti Türkiyənin indi zəifləmiş Avropa İttifaqının (AB) əvəzolunmaz tərəfdaşına çevrildiyini bildirib.
Elchi.az xəbər verir ki, Le Monde-un “Əvvəllər ‘zorlu’ tərəfdaş kimi görünən Türkiyə zəifləmiş Avropa İttifaqı üçün əvəzolunmaz hala gəldi” başlıqlı xəbər məqaləsində Türkiyə-AB münasibətlərinə Ukrayna kontekstində toxunulub.
Xəbərdə Fransa prezidenti Emmanuel Makronun Ukraynaya dəstəyini təsdiqləmək üçün fevralın 17-də Parisdə keçirilən Ukrayna Sammitində yeddi Avropa ölkəsinin liderlərini, NATO və beynəlxalq qurumların nümayəndələrini bir araya gətirdiyi xatırladılıb.
Xəbər məqaləsində bir çox AB ölkəsinin sammitə dəvət edilməməsi ilə bağlı hiss etdiyi narahatlıqlara toxunulub və “Bir ölkənin yoxluğu gözə çarpdı: NATO-nun ikinci hərbi gücü Türkiyə” ifadəsi yer alıb.
Xəbərdə Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski ilə ABŞ prezidenti Donald Tramp və vitse-prezident JD Vance arasında ABŞ-da Oval Ofisdə müzakirənin prosesi dəyişdiyi diqqətə çatdırılıb və ABŞ-da yerləşən Hudson İnstitutunun beyin mərkəzinin Yaxın Şərq üzrə eksperti Zineb Riboua-nın Türkiyənin Paris sammitində iştirak etməməsini “strateqik səhv” adlandırdığı bildirilib.
Xəbərdə bu səhvin martın 2-də İngiltərənin paytaxtı Londonda keçirilən zirvəyə xarici işlər naziri Hakan Fidanın dəvət edilməsi ilə düzəldildiyi və Fidanın zirvədən sonra Avropa üçün müzakirə edilən yeni təhlükəsizlik arxitekturasında ölkəsinin iştirakının əhəmiyyətini vurğuladığı bildirilib.
İllərdir AB-dən uzaqlaşan Türkiyənin indi müxtəlif və mürəkkəb diplomatik aspektləri olan bir ölkə kimi göründüyü bildirilən hesabatda, “Atlantik Alyansın bəzi üzvləri tərəfindən ən yaxşı halda “problemli”, “dağıdıcı” və ən pis halda “etibarsız” hesab edilən Türkiyə, Vaşinqton üçün son dərəcə həssas, dəyişkən bir mövqeyə çevrildi.
Xəbərdə 22 ildir prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rəhbərlik etdiyi Türkiyənin Rusiya ilə əməkdaşlıq edə bilən və Suriyadakı təsirini məhdudlaşdıra bilən nadir regional güclərdən biri olduğu vurğulanıb və bu bəyanatlara yer verilib:
“Bəşər Əsəd devrilməmişdən əvvəl Moskva Türkiyənin Suriyanın şimalındakı təsirinin sərhədlərini və parametrlərini müəyyənləşdirirdi. Bu gün isə əksinədir. Bu, Aİ ölkələrini ciddi şəkildə Türkiyə rəsmilərini tez-tez masa arxasına gətirəcək mexanizmləri tətbiq etməyə təşviq edir”.
Xatırladaq ki, ABŞ dövlət katibi Marko Rubio və Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov fevralın 18-də Ukraynanı müzakirə etmək üçün Səudiyyə Ərəbistanında görüşüb, eyni zamanda Zelenski Ankaraya gələrək prezident Ərdoğanla görüşüb.
Xəbərdə deyilir ki, “Rəcəb Tayyib Ərdoğan Ukrayna prezidentini qəbul edib və “Türkiyə Ukraynanın gələcəyini təyin edən əsas aktor olmağa davam edir” mesajını verib”. İfadə istifadə edilərkən, Zelenskinin “AB, Türkiyə və Böyük Britaniyanın regionları üçün təhlükəsizlik təminatları yaratmaq üçün ABŞ ilə danışıqlarda iştirak etməli” deyərək bu fikri dəstəklədiyi qeyd edilib.
Xəbərdə prezident Ərdoğanın Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə yaxşı münasibətlər qurmasına baxmayaraq Ukraynanın ən böyük dəstəkçilərindən biri olduğu vurğulanıb və əlavə edilib: “Türkiyə Rusiyanın Qara dəniz bölgəsində aqressiv genişlənməsini öz ölkəsinin geosiyasi və enerji təhlükəsizliyinə təhdid kimi qəbul etməyə bilməz”.
Rusiya-Ukrayna müharibəsinin ilk günlərində Ukraynaya dəstək verməkdə tərəddüd edən bir çox Avropa ölkəsindən fərqli olaraq Türkiyə Montrö konvensiyasına əsasən boğazları rus döyüş gəmiləri üçün bağladı; Türkiyənin Kiyev hökumətinə Bayraktar TB2 PUA-ları verdiyi də qeyd edilib.
Xəbərdə “Qərbin Moskvaya qarşı sanksiyalarını həyata keçirmədən Ukraynanı silahlandırarkən Rusiya ilə danışıqlar aparan Türkiyə milli tarazlıq siyasəti yürüdür” , – deyə məlumatda bildirilir.
Nuranə Məmmədova
