Düsseldorfdakı Heinrich Heine Universitetindən olan alman alimləri arıların fərdlərin pətəyin həyatında birbaşa iştirakına və onun kollektiv fəaliyyətini təmin etməsinə imkan verən məlumatları necə miras aldığını kəşf ediblər.
Elchi.az xəbər verir ki, komanda dsx kimi tanınan xüsusi bir gen tapıb.
Məlum olub ki, bu, işçi arıların unikal davranışını müəyyən edir. CRISPR/Cas9 gen redaktə alətindən istifadə edərək, bioloqlar seçilmiş həşəratlarda dsx genini dəyişdirmiş və ya qeyri-aktiv etmişlər. Mütəxəssislər dəyişdirilmiş arıları adi arılardan fərqləndirmək üçün birinciləri QR kodları ilə qeyd ediblər. QR etiketləri kameralardan istifadə edərək pətək sakinlərinin davranışını izləməyə imkan verdi.
Daha sonra komanda süni intellekt alətlərindən istifadə etməklə əldə edilən videoları təhlil edib.
Bundan əlavə, tədqiqatçılar dsx gen ardıcıllığına yaşıl flüoresan zülal (FGP) daxil edərək, GFP-nin dsx zülalı ilə birlikdə istehsalına səbəb oldular. Bu, flüoresan mikroskopiya ilə dəyişdirilmiş və normal arıların neyron sxemlərini öyrənməyə imkan verdi.
Bioloqlar belə nəticəyə gəliblər ki, dsx işçi arı davranışının genetik planını daşıyır. “Gen, işçi arının pətəkdəki tapşırığı yerinə yetirib-etməyəcəyini və nə qədər vaxta qədər proqramlaşdırır. Bunun içində sürfələrə qulluq və ya qida axtarışı, eləcə də qida mənbələrinin sosial mübadiləsi kimi kollektiv problemlər var”, – ekspertlər qeyd ediblər.
Növbəti mərhələdə tədqiqatçılar fərdi bal arısı səviyyəsindən arı ailəsinin “superorqanizminin” öyrənilməsinə keçmək istəyirlər.
Yeganə
