Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) tərəfindən dəstəklənən bir layihə, kosmos şəraitində hüceyrələrdən qida istehsalının mümkün olub olmadığını yoxlayır. Təcrübə uğurlu olarsa, astronavtlar kosmosda biftekdən tutmuş sıyığa qədər hər şeyi istehsal edə biləcəklər.
Elchi.az xəbər verir ki, ESA tərəfindən aparılan araşdırmanın məqsədi astronavtlara qida çatdırılması xərclərini azaltmaqdır.
Hazırda bir astronavtın gündəlik yemək xərci təxminən 25.000 dollardır. Kosmosda istehsal bu yükü azalda bilər. Uzunmüddətli perspektivdə Beynəlxalq Kosmik Stansiyada kiçik bir qida istehsalı müəssisəsi tikmək planları var.
Layihə Böyük Britaniyada yerləşən Frontier Space şirkəti tərəfindən London İmperial Kolleci ilə birgə hazırlanır. Zülal, yağ və karbohidratlar kimi əsas qidalar hüceyrələr tərəfindən istehsal olunur. Bu inqrediyentlər daha sonra adi yeməyə bənzəmək üçün işlənir.
Kosmosda 3D printer ilə yemək hazırlamaq mümkün olacaq
Araşdırmanı icra edən Dr. Aqeel Shamsul bildirir ki, gələcəkdə bu qidalar 3D printerlərlə formalaşdırıla və istənilən yeməklər istehsal oluna bilər. “Bir biftek istəyən astronavta onu çap etdirəcək” deyən Şəmsul bunun artıq elmi fantastika deyil, reallıq olduğunu vurğulayır.
İlk sınaq çərçivəsində SpaceX-in Falcon 9 raketi ilə birlikdə mini bioreaktor orbitə göndərilib. Tərkibində geni dəyişdirilmiş maya olan nümunə Portuqaliya sahillərinə enmədən və analiz üçün Londona gətirilməzdən əvvəl Yer kürəsi ətrafında qısa bir səyahət edəcək.
Dad yoxlanılıb
Hazırlanmış reseptlərin ləzzət hissəsi İmperator Kollecinin aşpazı Yakub Radzikovskiyə həvalə olunub. Hazırda təbii göbələk əsaslı maddələrlə işləyən Radzikowski gələcəkdə hər mədəniyyətə uyğun menyular təqdim etməyi hədəfləyir. Acılı köftə reseptini sınayan Britaniyanın ilk astronavtı Helen Şarman: “Həqiqətən dadlıdır. Onu kosmosda yemək istərdim”,-deyib.
Uzunmüddətli kosmik missiyalar zamanı astronavtların bədənlərində bir çox dəyişikliklər baş verir. Hormonal balans pozulur, sümük sıxlığı azalır. Doktor Şarmanın sözlərinə görə, laboratoriyada istehsal olunan bu qidalar bu təsirlərin qarşısını almaq üçün xüsusi qidalarla zənginləşdirilə bilər. “Əsl bişirilmiş, müxtəlif və tanış yeməklər də astronavtların mənəviyyatını artırır”,-deyə vurğulayıb.
Yeganə
