Alimlər gözlənilməz yerdə quşların cıvıltısına bənzəyən kosmik dalğalar aşkar ediblər.
Elchi.az xəbər verir ki, xor dalğaları adlanan bu plazma partlamaları insan eşitməsi ilə eyni tezlikdə salınır.
Səs siqnallarına çevrildikdə, onların kəskin notları yüksək səsli quş zənglərini təqlid edir. Tədqiqatçılar bu cür səsləri əvvəllər kosmosda tutmuşdular, lakin indi onlar daha əvvəl heç vaxt ölçülməmiş cik-cik dalğalarını Yerdən 100 min kilometrdən çox uzaqda aşkar ediblər.
Tədqiqatda iştirak etməyən Ayova Universitetinin kosmos fiziki Allison Jaynes, “Bu, bu məkanda mümkün ola biləcək fizika ilə bağlı bir çox yeni suallar doğurur” dedi. Elm adamları hələ də təlaşların necə baş verdiyindən əmin deyillər, lakin Yerin maqnit sahəsinin bununla əlaqəsi ola biləcəyini düşünürlər.
Yupiter və Saturn yaxınlığında aşkar edilib…
Xor onilliklər ərzində radio antenalarında, o cümlədən 1960-cı illərdə Antarktidadakı tədqiqat stansiyasının qəbuledicilərində aşkar edilmişdir. NASA-nın Van Allen Zondları adlanan əkiz kosmik gəmisi də ən son aşkar ediləndən daha yaxın məsafədən Yerin radiasiya kəmərlərindən cik-cik səsləri eşitdi. Ən son qeydlər NASA-nın 2015-ci ildə Yerin və Günəşin maqnit sahələrini araşdırmaq üçün buraxılmış Magnetospheric Multiscale peykləri tərəfindən götürülüb. Yeni araşdırma çərşənbə günü Nature jurnalında dərc olunub. Xor dalğaları Yupiter və Saturn kimi digər planetlərin yaxınlığında da aşkar edilmişdir. Onlar hətta peyk rabitəsinə mane ola biləcək yüksək enerjili elektronlar istehsal edə bilərlər.
“Biz daha çox tapmalıyıq”
Beihang Universitetindən araşdırma müəllifi Chengming Liu elektron poçtunda “Bunlar kosmosdakı ən güclü və ən əhəmiyyətli dalğalardan biridir” dedi. Yeni kəşf edilən xor dalğaları alimlərin gözləmədiyi Yerin maqnit sahəsinin uzandığı bölgədə aşkar edilib. Bu, bu cingiltili dalğaların necə əmələ gəlməsi ilə bağlı yeni suallar doğurur. “Bu, çox maraqlı, çox çətin,” Jaynes dedi. “Biz mütləq bu hadisələrin daha çoxunu tapmalıyıq” dedi.
Yeganə
