İndiki timsahlardan fərqli olaraq, Deinosuchusun duzlu suya dözümlü olması onun dinozavrları ovlayan nəhəng yırtıcıya çevrilməsinə imkan verdi. Alimlər bu uğuru təmin edən xüsusiyyəti kəşf ediblər.
Elchi.az xəbər verir ki, Deinosuchus yer üzündəki ən böyük timsah növlərindən biri idi. Təxminən avtobus boyda olan bu nəhəngin banan boyda dişləri var idi.
Təxminən 82 milyon ilə 75 milyon il əvvəl Şimali Amerikanın çaylarında və estuarlarında üzdü.
Səthi geniş və uzun olan kəllə digər timsahlarda görülən heç bir quruluşa bənzəmirdi.
Təbaşir dövrünə aid sümüklərdə tapılan diş izləri Deinosuchus dinozavrları və ya dinozavr cəsədlərini ovladığını göstərir.
Deinosuchus ümumi adı ilə “terror timsahı” kimi tanınsa da, əvvəllər timsahın qohumu kimi təsnif edilirdi.
Bununla belə, müasir timsah və alliqatorlardan alınan fosillərin və genetik məlumatların yeni təhlili Deinosuchusun fərqli bir timsah ailəsinə aid olduğunu ortaya çıxardı.
Deinosuchus, müasir alliqatorlardan fərqli olaraq, duzlu suya davamlı olan duz bezlərinə sahib idi. Bu xüsusiyyət ona duzlu suda yaşamaq imkanı verirdi.
Bu duz tolerantlığı Deinosuchus’a Şimali Amerikanı ikiyə bölən Qərbi Daxili Dəniz yolunu keçməyə və sahil bataqlıqlarında yaşamağa imkan verdi.
Bu yeni tədqiqat bizə timsahların təkamül əlaqələrini daha yaxşı başa düşməyə kömək edir və bəzi növlərin ətraf mühitdəki dəyişikliklərə necə uyğunlaşdığına dair ipucları verir.
Deynosuchusun timsah qohumlarının çata bilmədiyi yerlərdə gəzərək nəhəng yırtıcıya çevrildiyi bildirilir.
Dr. “Deinosuchusun olması bu bataqlıqlarda hər kəs üçün təhlükə yaradırdı. Biz, həqiqətən, uzunluğu 8 metrə (26 fut) qədər olan bir heyvandan danışırıq” dedi tədqiqatın aparıcı müəllifi Márton Rabi.
Müasir timsahlar və alliqatorlar arasında genetik analizlər apararaq tədqiqatçılar bu qədim timsahların təkamül tarixini yenidən qurmuşlar. Bu yeni analiz, Deinosuchusun əslində “böyük timsah” olmadığını və təkamül baxımından fərqli bir budaqda təkamül etdiyini ortaya qoydu.
Tədqiqatda iştirak etməyən biologiya professoru Evon Hekkala, “Bu xüsusiyyət keçmişdə iqlim dəyişikliyi səbəbindən daha çox çevikliklə sağ qalan timsahlar üçün çox vacib idi” deyib.
Nəticədə, Deinosuchus nəhəng timsah olmaqla yanaşı, həm də iqlim dəyişikliyinə qarşı böyük ekoloji dayanıqlığa malik idi. Timsahların təkamül tarixinə dair bu yeni anlayış bizə həm keçmiş, həm də indiki nəhəng timsah növlərini daha yaxşı başa düşməyə kömək edəcək.
Şayəstə Hüseynova
