Mühəndislər tərəfindən hazırlanmış yeni nəsil geyilə bilən cihaz vibrasiya, təzyiq və fırlanma hərəkətləri vasitəsilə istifadəçilərə toxunma təcrübəsi təqdim edir.
Elchi.az xəbər verir ki, Şimal-Qərb Universitetində mühəndislər qrupu birbaşa dəriyə toxunan və müxtəlif duyğu hisslərini çatdıra bilən yeni geyilə bilən cihaz hazırlayıb. İncə və çevik bir quruluşa sahib olan bu cihaz oyun və virtual reallıq (VR) təcrübələrini daha reallaşdırmaqla yanaşı, səhiyyə sahəsində də inqilabi həllər təklif edə bilir.
Məsələn, görmə qabiliyyəti zəif olan şəxslər bu cihaz vasitəsilə ətraflarını “hiss edə” bilər və ya protez istifadəçiləri üçün daha həssas rəylər verilə bilər. Tədqiqat nüfuzlu “Nature” elmi jurnalında dərc olunub.
Bu yeni texnologiya Şimal-Qərb Universitetinin biotibbi mühəndisi Con A. Rogers tərəfindən 2019-cu ildə hazırlanmış “epidermal VR” sisteminin təkmil versiyasıdır. Cihaz dəridə vibrasiya ilə toxunma hissi yaradır və simsiz əlaqə sayəsində ani rəy verə bilir..jpg)
Daha güclü və həssas aşkarlama mexanizmi
Rogers qeyd etdi ki, yeni cihaz əvvəlki versiyalarla müqayisədə təkmilləşdirilmiş haptik rəy təklif edir:
“Əvvəlki modellərdə biz sadə vibrasiya mexanizmlərindən istifadə edirdik. Amma bu yeni mini mühərriklərlə biz idarə olunan qüvvələri daha geniş tezlik diapazonuna çatdıra bilirik. Üstəlik, onlar davamlı enerji sərf etmədən uzun müddət sabit təzyiq tətbiq edə bilirlər. Yeni versiya dəri səthinə yüngül fırlanma hərəkəti əlavə etməklə daha realist toxunma hissləri yaradır.”
Bu cihaz təkcə oyun və virtual reallıq proqramlarında deyil, həm də tibbi reabilitasiya, protez istifadəçiləri üçün sensor rəy və əlillər üçün köməkçi texnologiya kimi böyük potensiala malikdir.
Enerji səmərəliliyi: Dərinin öz elastikliyindən istifadə edir
Cihaz Bluetooth bağlantısı vasitəsilə smartfonlardan alınan məlumatları emal edir və istifadəçiyə təzyiq, vibrasiya və fırlanma hərəkəti vasitəsilə toxunma ilə bağlı rəy verir. Cihazın ən diqqət çəkən xüsusiyyətlərindən biri onun enerji səmərəliliyidir.
Geyinilə bilən cihaz dərinin təbii elastikliyindən istifadə edərək enerjiyə qənaət edir. Sistemin inkişafı ilə məşğul olan tədqiqatçılardan Metyu Flavin bu mexanizmi belə izah etmişdir:
“Rezin lenti uzatdığınız zaman enerji yığılır. Biz eyni prinsiplə enerjini dəridə saxlamaq və ehtiyac duyduğumuz zaman onu buraxmaq üçün istifadə edirik. Beləliklə, cihaz daim enerji sərf etməkdənsə, yalnız hərəkət dəyişdikdə enerji sərf edir”.
Bu innovativ enerjiyə qənaət üsulu cihazın bir şarjla uzun müddət işləməsinə imkan verir.
Gözdən əlillər üçün “toxunmaqla görmək” mümkün ola bilər
Cihazı sınaqdan keçirmək üçün tədqiqat qrupu gözləri bağlı şəxslərin ətrafdakı obyektləri aşkar edib-etmədiyini araşdırıb.
Təcrübədə bir subyekt maneələrlə dolu bir yolda getməyə məcbur edildi. İstifadəçi obyektə yaxınlaşdıqda cihaz toxunma siqnalları göndərir. İstifadəçi maneələrə yaxınlaşdıqca hissiyyatın intensivliyi artdı və stimullar cihazın mərkəzinə doğru hərəkət etdi.
Qısa bir məşq müddətindən sonra istifadəçilər cihazın rəyinə uyğun olaraq hərəkətlərini dərhal dəyişdirə bildilər.
Flavin bu təcrübənin görmə maneəlilər üçün yeni bir ümid ola biləcəyini ifadə edərək dedi:
“Cihaz mahiyyətcə ağ qamış kimi işləyir. Bununla belə, o, ənənəvi qamışdan daha çox məlumat ötürə bilir”.
Şimal-Qərb Universitetindən Nikole Lewis dedi ki, sistem görmə qabiliyyəti zəif olanlar üçün bir növ “toxunmaqla görmək” imkanı təqdim edir:
“Bu texnologiya ətrafdakı obyektlərin 3D xəritəsini yaradan smartfonların LiDAR sensorları ilə inteqrasiya oluna bilər. Beləliklə, cihaz görmə qabiliyyəti zəif olan şəxslərə göz əvəzinə toxunma hissi ilə ətraflarını qavramağa kömək edə bilər”.
Gələcəkdə daha təkmil istifadə halları
Alimlər bu texnologiyanın təkcə virtual reallıq və səhiyyə sahələrində deyil, həm də hərbi simulyasiyalarda, robot idarəetmə sistemlərində və təhsildə istifadə oluna biləcəyini düşünürlər.
Şimal-Qərb Universitetindən Emili Birinci bu texnologiyanın gələcəkdə daha da inkişaf etdiriləcəyini bildirdi:
“Əvvəllər ekzoplanet tədqiqatlarında istifadə etdiyimiz modelləşdirmə üsulları indi insan hisslərini artırmaq üçün istifadə edilə bilər. Bu texnologiya virtual mühitləri fiziki dünya ilə heç vaxt olmadığı kimi birləşdirəcək.”
Bu inkişaflar geyilə bilən texnologiya və virtual reallıqda inqilabi yenilikləri xəbər verə bilər.
Şayəstə Hüseynova
