Dünyanın hər yerindən edilən yeni bir araşdırma, işçilərin iş yerlərində menecerlərindən gizli şəkildə süni intellekt (AI) vasitələrindən istifadə etdiyini ortaya qoydu. Araşdırmalara görə, bu vəziyyət iş dünyasında şəffaflıq, etimad və risklərin idarə edilməsi baxımından əhəmiyyətli problemlər yaradır.
Elchi.az xəbər verir ki, KPMG və Melburn Universiteti tərəfindən hazırlanan “Trust, Attitudes and Use of Süni İntellekt: Qlobal Sorğu 2025” adlı hesabata görə, işçilərin 57 faizi süni intellektin istifadəsini menecerlərindən və komanda yoldaşlarından gizlətdiyini etiraf edib.
Daha da təəccüblüdür ki, bir çox işçi süni intellekt tərəfindən yaradılan məzmunu öz işi kimi təqdim edir.
Süni intellektdən istifadə artır, nəzarət qeyri-adekvatdır
47 ölkədə 48 000-dən çox insanla aparılan sorğu nəticəsində məlum olub ki, işçilərin 58 faizi iş yerində süni intellektdən müntəzəm istifadə edir, üçdə biri isə bunu həftəlik edir.
Hesabatın həmmüəllifi və Melburn Universitetinin müəllimi Prof. Dr. Nicole Gillespie bildirib ki, biznesdə süni intellektdən istifadə “uyğun olmayan, mürəkkəb və qeyri-şəffaf” səviyyəyə çatıb. Gillespie bildirib ki, hədəf təzyiqi, geridə qalmaq qorxusu və şirkətlərin süni intellektdən istifadə ilə bağlı məhdudiyyətləri işçiləri bu vasitələrdən istifadə etməyə sövq etməkdə təsirli olur.
Gillespie dedi ki, işçilər süni intellektin məhsuldarlıq qazancını təmin etdiyini başa düşdükdən sonra, şirkət siyasətlərinə baxmayaraq, alətlərdən istifadə etməyə davam edirlər.
Təlim yox, risk çox
Hesabata görə, işçilərin yalnız 47 faizi süni intellekt üzrə hər hansı formal təlim keçib. Təhsilin olmaması ciddi səhvlərə yol açır.
Məlumata görə:
İşçilərin 66 faizi süni intellekt nəticələrinin düzgünlüyünü yoxlamır
48 faiz həssas şirkət məlumatlarını ictimai AI platformalarına daxil edir
56 faiz süni intellekt səhvlərinə görə işdə səhv qərarlar verir
KPMG Qlobal Etibarlı AI Lideri Sam Gloede, bu vəziyyətin məlumatların pozulması, qanuna uyğunluq problemləri və nüfuza zərər kimi risklər gətirdiyini qeyd etdi.
“Şəffaflıq olmadan süni intellektin strateji potensialı itirilir” Gloede deyib.
Həll yolu: güvən və təhsil
Hesabatda vurğulanıb ki, süni intellektin tam faydası üçün etibar mühiti və möhkəm təhsil infrastrukturu vacibdir.
Həm əsas, həm də vəzifəyə əsaslanan AI təliminin əhəmiyyətinə işarə edən Gillespie, “İşçilərin səhv etməkdən qorxmadan sınaqdan keçirə və inkişaf edə biləcəyi təhlükəsiz öyrənmə məkanlarına ehtiyacı var” deyib.
İnkişaf etməkdə olan ölkələr etimad baxımından öndədir
Tədqiqat həmçinin müəyyən edib ki, Hindistan, Nigeriya və Səudiyyə Ərəbistanı kimi inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlardakı işçilərin süni intellektə (82 faiz) inamı inkişaf etmiş ölkələrdən (65 faiz) daha yüksəkdir.
Bildirilib ki, bu fərq bu ölkələrdə rəqəmsal savadlılıq və süni intellekt üzrə təlimlərin daha geniş yayılması ilə izah edilə bilər.
Şayəstə Hüseynova
