Bitkilər insan qulağının eşidilə bilməyəcəyi ultrasəs tezliklərində partlama və ya tıqqıltı səsləri çıxarır və bitki stress zamanı bu səslər artır. Bir araşdırmaya görə, bu səslər bitkilərin dərdlərini ətraflarına çatdırmaq üsullarından biri ola bilər.
Elchi.az xəbər verir ki, alimlərin fikrincə, “Hətta sakit bir sahədə belə, əslində eşitmədiyimiz səslər var və bu səslər məlumat daşıyır. Bu səsləri eşidə bilən heyvanlar var, ona görə də orada kifayət qədər akustik qarşılıqlı əlaqənin olması ehtimalı var.”
Tədqiqat məlumatlarına görə, bitkilər daim həşərat və digər heyvanlarla qarşılıqlı əlaqədə olurlar.
Stressli Bitkilər Susmur
Stressli bitkilər düşündüyünüz qədər passiv deyil. İnsanlar tərəfindən qəbul edilə bilən ən bariz dəyişikliklərdən biri olduqca güclü aromalar buraxmalarıdır.
Həm də rəngini və formasını dəyişə bilərlər. Bu dəyişikliklər ərazidəki digər bitkilərə təhlükə siqnalı göndərə bilər ki, bu da onları müdafiə qabiliyyətini artırmağa və ya heyvanları bitkiyə zərər verən zərərvericilərə diqqət yetirməyə cəlb etməyə sövq edə bilər.
Bununla belə, bitkilərin başqa növ siqnallar verib-verməməsi tam araşdırılmamışdır. Alimlər bitkilərin səsi qəbul edə bildiyini kəşf ediblər.
Növbəti məntiqi addım onların səs çıxara bilməyəcəyini soruşmaq idi.
Bunu öyrənmək üçün pomidor və tütün bitkiləri müxtəlif şəraitdə qeydə alınıb.
Əvvəlcə gərginliyə məruz qalmayan bitkilər qeydə alındı və ilkin ölçü götürüldü. Sonra susuzlaşmış bitkilər və gövdələri kəsilmiş bitkilər qeydə alınıb. Bu qeydlər əvvəlcə səs keçirməyən akustik kamerada, sonra isə normal istixana şəraitində aparılmışdır.
Bitkilərin yaydığı səslər insanların eşitməsi üçün çox yüksək tezlikdə klik və ya cızıltı səslərinə bənzəyir və bir metrdən çox məsafədən aşkar edilə bilər. Stressə məruz qalmayan bitkilər çox səs-küy yaratmır.
Bunun əksinə olaraq, stresli bitkilər daha səs-küylüdür
Onlar növündən asılı olaraq saatda orta hesabla 40 klik istehsal edirlər.
Susuz qalan bitkilərin fərqli səs profili var.
Susuz qalmadan əvvəl daha çox klik etməyə başlayırlar, susuzluq artdıqca səslər daha da ucalır, sonra isə bitki solmağa başlayanda azalır. Alqoritm bu səsləri və onları yaradan bitki növlərini ayırd edə bildi.
Bu vəziyyət təkcə pomidor və tütün bitkiləri ilə məhdudlaşmır.
Tədqiqat qrupu müxtəlif bitkiləri sınaqdan keçirdi və aşkar etdi ki, səs istehsalı kifayət qədər ümumi bitki fəaliyyətidir. Bu səslər buğda, qarğıdalı, üzüm, kaktus və henbit kimi bitkilərdə də qeydə alınmışdır.
Şayəstə Hüseynova
