Alimlərin araşdırmalarına görə, insan beyni məlumatı saniyədə cəmi 10 bit sürətlə emal edir.
Elchi.az bildirir ki, bu rəqəm kompüterlərin saniyədə trilyonlarla əməliyyat yerinə yetirmək qabiliyyəti ilə müqayisədə kifayət qədər aşağı görünür.
Araşdırmalara görə, bunu düşüncələrin beyində tək cərgədə işlənməsi ilə izah etmək olar. Bu iş tərzi informasiya axınında lənglik və tıxac yaradır. Beynin bu yavaş emal qabiliyyəti periferik sinir sisteminin gigabit səviyyəli paralel məlumat toplama sürəti ilə müqayisədə olduqca aşağıdır. Kaliforniya Texnologiya İnstitutundan neyrobioloqlar Jieyu Zheng və Markus Meister sensor giriş və koqnitiv emal sürəti arasındakı bu uyğunsuzluğu sirr hesab edirlər.
Onlar bildirirlər ki, hisslərimiz hər an trilyonlarla bit məlumat toplayır, beynimiz isə ətrafımızı qəbul edir və bu məlumatların yalnız 10 bitindən istifadə edərək qərar verir. “Bu bir paradoks yaradır: Beyin bütün bu məlumatları necə süzür?” deyir.
Şüurlu emal məhdudiyyətləri
Zheng və Meister bu yaxınlarda dərc etdikləri araşdırmada insan beyninin təəccüblü dərəcədə yavaş işlədiyini iddia edirlər. Onlar bildirirlər ki, foto yaddaş və ya şüursuz emal qabiliyyətinə baxmayaraq, beynimiz ümumiyyətlə saniyədə onlarla bitdən çox emal etmir. Məsələn, bir Rubik kubunu gözləri bağlı vəziyyətdə həll etmək təxminən 12 bit emal tələb edir. StarCraft strategiya oyununu peşəkar səviyyədə oynamaq saniyədə 10 bit əməliyyatdan asılıdır. Hətta bu məqaləni oxumaq sizi müvəqqəti olaraq saniyədə 50 bit işləməyə məcbur edə bilər.
Niyə daha sürətli deyilik?
Təxminən 80 milyard neyrondan ibarət olan insan beyninin mürəkkəb quruluşu onu qeyri-adi analiz gücü ilə təchiz edir. Lakin Zheng və Meister beynimizin daha sürətli işləməməsinin səbəbinin sadəcə “lazım deyil” olması ola biləcəyini təklif edir. Tədqiqatçılar izah edirlər: “Əcdadlarımız dünyada dəyişikliklərin kifayət qədər yavaş olduğu ekoloji yuva seçiblər ki, sağ qalma mümkün olsun”. Onlar qeyd edirlər ki, əksər hallarda ətrafımızdakı dəyişikliklərin sürəti saniyədə cəmi bir neçə bit qərar qəbul etmək ehtiyacı yaradır.
Gələcəkdə beyin və süni intellektin inteqrasiyası
İnsan beynindəki bu darboğazı aradan qaldırmaq üçün texnoloji tərəqqi yolu ilə idrak proseslərimizi kompüterlərin paralel emal gücü ilə birləşdirmək mümkün ola bilər. Bu proses həm də süni intellektin inkişafı və insan beyni ilə uyğunlaşması baxımından əhəmiyyətli fikirlər verə bilər. Eyni zamanda, bu araşdırma dünyanı daha sadə suallarla və daha yavaş templə dərk etməyin dəyərini anlamağa kömək edə bilər. Bu araşdırma “Neuron” jurnalında dərc olunub.
Yeganə
