ABŞ-ın Kanzas ştatında 2024-cü ilin yanvarında başlayan vərəm epidemiyası davam edir. 147 nəfərə diaqnoz qoyulub, onlardan 67-si aktiv xəstəlikdir. COVID-19-dan sonra hallar artıb. Erkən diaqnoz və müalicə vacibdir. Səlahiyyətlilər icma müayinələrini artırmaqla epidemiyaya nəzarət etməyi hədəfləyirlər.
Elchi.az xəbər verir ki, ABŞ-ın Kanzas ştatında 2024-cü ilin yanvar ayında başlayan vərəm (vərəm) epidemiyası 2025-ci ilin mart ayından etibarən davam edir. İndiyədək 147 nəfərdə vərəm aşkarlanıb, 67 nəfər isə bu xəstəlikdən aktiv şəkildə əziyyət çəkir. Qalan 80 nəfər isə simptomları olmayan, lakin infeksiya daşıyan şəxslərdir. Epidemiya səbəbindən indiyədək iki nəfər ölüb.
Min illər əvvələ gedib çıxır
Vərəm COVID-19 istisna olmaqla, dünyada ən çox ölümə səbəb olan yoluxucu xəstəlikdir. Xəstəliyin tarixi minlərlə il əvvələ gedib çıxır; Eramızdan əvvəl 410-400-cü illərdə Hippokrat tərəfindən təsvir edilmiş və “israflıq xəstəliyi” adlandırılmışdır.
19-cu əsrə qədər ölümcül bir xəstəlik olan vərəm 1882-ci ildə alman alimi Robert Koch tərəfindən kəşf edilən bakteriya sayəsində daha yaxşı başa düşülməyə başladı. Müalicə edilmədikdə xəstələrin yarısını öldürə bilən bu xəstəlik, antibiotiklərlə müalicə edildikdə ölüm nisbətini 12%-ə qədər azalda bilər.
Vərəm necə yayılır?
Vərəm, yoluxmuş şəxs öskürən, danışan və ya hətta nəfəs aldıqda havaya yayılan kiçik yoluxmuş damcılar vasitəsilə ötürülür.
Nadir hallarda, pasterizə olunmamış süd məhsulları və ya sümük transplantasiyası kimi tibbi prosedurlar vasitəsilə də yoluxma riski var.
Kanzas ştatında epidemiyanın dəqiq mənbəyi hələ müəyyən edilməsə də, aşağı gəlirli bölgələrdə yayılmanın daha çox olduğu bildirilir.
Erkən diaqnoz vacibdir
Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, vərəm hələ də qlobal ictimai sağlamlıq problemidir. Xüsusilə qeyd edilir ki, simptomları olmayan insanlar illərlə xəstəliyi daşıya bilirlər. Ona görə də erkən diaqnostika və maarifləndirmə proqramları vasitəsilə ictimaiyyətin məlumatlılığının artırılması böyük əhəmiyyət kəsb edir.
ABŞ səhiyyə rəsmiləri Kanzas ştatında epidemiyanın qarşısını almaq üçün icma müayinəsini artırmağı və müalicəni sürətləndirməyi planlaşdırır.
Şayəstə Hüseynova
