Havanın çirklənməsi xərçəng riskini artırır
Türkiyə Tənəffüs Araşdırmaları Dərnəyi Tütün İşçi Qrupu Üzvü Prof. Dr. Nəzmi Bilir təbii və insan faktorlarının insan orqanizminə tənəffüs yolu ilə daxil olması nəticəsində havaya qarışan hissəciklərin xərçəng riskini artırdığını, buna görə də siqaret çəkməyənlərdə ağciyər xərçənginin görülə biləcəyini bildirib. Elchi.az xəbər verir ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatlarına görə, hər il 6,7 milyon vaxtından əvvəl ölümün səbəbi açıq havada və ev şəraitində havanın çirklənməsidir. Xarici mühitin çirklənməsinin 2019-cu ildə 4,2 milyon vaxtından əvvəl ölümə səbəb olacağı təxmin edilir, bu ölümlərin təxminən 89 faizi Cənub-Şərqi Asiya və Qərbi Sakit Okeandakı aşağı və orta gəlirli ölkələrdə baş verir. İsveçrədə yerləşən hava keyfiyyəti texnologiya şirkəti IQAir, 134 ölkə və bölgədə 7 min 812 nöqtədə yerləşən 30 mindən çox hava keyfiyyətinin monitorinq stansiyalarından əldə edilən məlumatların işığında 2023-cü il Dünya Hava Keyfiyyəti Hesabatını açıqlayıb. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının standartlarına görə, havanın çirklənməsinə səbəb olan 2,5 mikrondan kiçik hissəciklərin miqdarını göstərən PM2.5-in sıxlığı kubmetrə ən çoxu 5 vahid olmalıdır, lakin 2023-cü ildə bu limit 134 ölkə və regiondan 124-də keçib. Hesabata görə, Banqladeş 79,9 vahidlə ən yüksək PM2.5 konsentrasiyasına çataraq, ÜST-nin bələdçi dəyərini 15 dəfə üstələyib. Ən çox çirkli havaya malik ölkə olduğu halda, bu ölkəni 73,7 vahidlə Pakistan, 54,4 vahidlə Hindistan, 49 vahidlə Tacikistan və 46,6 vahidlə Burkina Faso izlədi. Türkiyə 20,3 vahid PM2.5 sıxlığı ilə siyahıda 44-cü yerdə qərarlaşıb. Məlumatları paylaşan dünya üzrə 134 ölkə və ərazidən yalnız 10-u ÜST-nin illik PM2.5 təlimat dəyərini keçməyib. Fransız Polineziyası PM2.5 sıxlığı 3,2 vahid, Mavrikiy 3,5, İslandiya 4, Qrenada 4,1, Bermud adaları 4,1, Yeni Zelandiya 4,3, Avstraliya 4,5, Puerto-Riko 4,5, Estoniya 4,9 və Finlandiya 44,7 ilə ən təmiz bölgə kimi qeydə alınıb. vahidlər ÜST tərəfindən müəyyən edilmiş limiti keçməyən ölkələr sırasındadır. Şayəstə Hüseynova
