Ukrayna və Rusiya Arasında Sülh Danışıqlarının Gələcəyi

Elchi.az xəbər verir ki, Ukrayna-Rusiya Sülh Danışıqları Çətinliklərlə Üzləşir

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski, Rusiya ilə sülh danışıqlarının perspektivlərinə dair ciddi suallar qaldırıb. Bu, Moskvanın bazar ertəsi günü İstanbulda keçirilməsi planlaşdırılan danışıqlara nümayəndə heyəti göndərəcəyini təsdiqlədikdən sonra baş verib. Lakin Rusiya hələ də Ukraynaya atəşkəs təkliflərini göndərməyib ki, bu da Kiyevin əsas tələbidir.

Kreml sözçüsü Dmitri Peskov bildirib ki, Türkiyədə keçiriləcək görüşdə Moskvanın atəşkəs şərtləri müzakirə olunacaq. Ancaq Ukrayna lideri Moskvaya qarşı sərt ittihamlar irəli sürərək "Rusiyanın növbəti görüşün nəticəsiz qalması üçün əlindən gələni etdiyini" iddia edib. "Görüşün mənalı olması üçün gündəmin aydın olması və danışıqların lazımi qaydada hazırlanması vacibdir," - deyə Zelenski bildirib. Ukrayna tərəfi öz təkliflərini Moskvaya göndərmiş və "şərtsiz atəşkəsə tam hazır olduğunu" bir daha vurğulamışdır.

İki həftə əvvəl İstanbulda keçirilən ilk danışıqlar raundu hər hansı bir ciddi irəliləyiş əldə etməsə də, əsir mübadiləsi ilə nəticələnmişdi. 2022-ci ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı hücumu ilə başlayan münaqişə fonunda, hal-hazırda Rusiya Ukraynanın ərazisinin təxminən 20%-ni, o cümlədən 2014-cü ildə anneksiya etdiyi Krımı nəzarətində saxlayır.

Görüşlər ərəfəsində hər iki tərəf partlayışlarla qarşılaşdı. Ukraynanın Xerson bölgəsində üç nəfər həlak olub, 10 nəfər isə yaralanıb. Bölgənin hərbi rəhbəri Oleksandr Prokudin sosial mediada "Rusiya ordusunun kritik və sosial infrastrukturla yanaşı, məskunlaşma yerlərini də vurduğunu" qeyd edib. Həmçinin Xarkov və İzyum şəhərlərində baş verən partlayışlarda ən azı bir nəfər yaralanıb.

Bununla yanaşı, Rusiya tərəfdə Kursk bölgəsində baş verən partlayışda yeddi nəfər yaralanıb. Rusiya dövlət xəbər agentliyi TASS-a vəzifəsinin icra edən yerli qubernator Aleksandr Khinshtein bu haqda məlumat verib. Cümə günü Ukrayna Xarici İşlər Naziri Andrii Sybiha, Kiyevin öz "gələcək addımlar vizyonunu" Moskvaya göndərdiyini bir daha təsdiqləyib və Rusiya tərəfinin "şərtsiz atəşkəsi" qəbul etməsinin vacibliyini vurğulayıb.

Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan ilə birgə mətbuat konfransında Sybiha, Ukraynanın bu görüşlərin davam etməsindən maraqlı olduğunu və münaqişənin bu il bitməsini istədiklərini bildirdi. Putin və Zelenski görüşlərdə iştirak etməsə də, Fidan Türkiyənin gələcəkdə yüksək səviyyəli bir zirvə toplantısına ev sahibliyi etməyi ümid etdiyini ifadə edib. "Tramp, Putin və Zelenskini bir masaya gətirmək zamanı gəldi," deyə o, vurğulayıb.

Peskov isə Rusiyanın atəşkəs təkliflərinin ictimaiyyətə açıqlanmayacağını və yalnız ilkin müzakirələrdə ciddi irəliləyiş əldə edildikdə yüksək səviyyəli bir zirvə toplantısının mümkün ola biləcəyini qeyd edib. O, həmçinin Trampın Ukrayna üzrə xüsusi elçisi, təqaüddə olan general Kit Kellogun, NATO-nun genişlənməsinə dair Rusiya narahatlıqlarını "ədalətli" adlandırmasını alqışladığını bildirib. General Kellog, Ukraynanın NATO-ya üzv olması məsələsinin gündəmdə olmadığını və Trampın Rusiyanın sərt mövqeyindən "narazı" olduğunu, lakin danışıqların davam etdirilməsinin vacibliyini vurğulayıb.

19 may tarixində Tramp və Putin iki saatlıq telefon danışığı apararaq, ABŞ tərəfindən təklif edilən atəşkəs razılaşmasını müzakirə etdilər. ABŞ prezidenti, danışığın "çox yaxşı keçdiyini" və Rusiyanın Ukrayna ilə birlikdə dərhal atəşkəs danışıqlarına başlayacağını qeyd edib. Lakin, Rusiya hələ də Ukrayna ilə "gələcək sülhün mümkün memorandumu" üzərində işlərini davam etdirəcəyini bəyan edib ki, bu da Kiyev və Avropa müttəfiqləri tərəfindən Rusiyanın ərazi əldə etmək üçün vaxt qazanmağa çalışması kimi qiymətləndirilir.

Putinə nadir bir təpki göstərərək, Tramp bir neçə gün sonra Kremlin liderini "tamamilə dəli" adlandırdı və ABŞ sanksiyaları ilə hədələdi. Bu açıqlamalar Rusiyanın Ukraynaya qarşı ən böyük dron və raket hücumlarından sonra baş verib. Çərşənbə günü isə Almaniyanın yeni kansleri Fridrix Mers, Zelenskiyə Kiyevə gələcək Rusiya hücumlarına qarşı uzun mənzilli raketlərin istehsalında yardım edəcəyini bildirdi. Kreml isə Ukraynanın istifadə edə biləcəyi raketlərə tətbiq olunan məhdudiyyətlərin aradan qaldırılmasının münaqişənin sona çatdırılmasına zərbə vuracağını açıqlayıb.

Nuranə Məmmədova