Aİ-nin iqlim xidmətinin məlumatına görə, ilk dəfə olaraq qlobal istiləşmə bütün il ərzində 1,5C-i keçib.
Elchi.az bu barədə “BBC News”a istinadən xəbər verir.
Dünya liderləri 2015-ci ildə uzunmüddətli temperatur artımını 1,5C-ə qədər məhdudlaşdırmağa çalışacaqlarına söz vermişdilər ki, bu da ən zərərli təsirlərdən qaçmağa kömək etmək üçün çox vacibdir.
Bu ilk bir il davam edən pozuntu həmin əlamətdar “Paris razılaşmasını” pozmur, lakin bu, dünyanı uzunmüddətli perspektivdə buna daha da yaxınlaşdırır.
Alimlər deyirlər ki, karbon emissiyalarını azaltmaq üçün təcili tədbirlər hələ də istiləşməni yavaşlata bilər.
Kral Meteorologiya Cəmiyyətinin baş icraçı direktoru Prof Liz Bentley deyir: “İllik orta hesabla 1,5C-dən çox istiləşmə əhəmiyyətlidir”.
“Bu, yanlış istiqamətdə atılmış daha bir addımdır. Amma biz nə etməli olduğumuzu bilirik.”
Uzun müddətli istiləşməni “sənayedən əvvəlki” səviyyələrdən 1,5C-yə qədər məhdudlaşdırmaq – insanlar böyük miqdarda qalıq yanacaqları yandırmağa başlamazdan əvvəl – iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün beynəlxalq səylərin əsas simvoluna çevrildi.
2018-ci ildə BMT-nin əlamətdar hesabatında deyilir ki, iqlim dəyişikliyindən yaranan risklər – intensiv isti dalğaları, dəniz səviyyəsinin qalxması və vəhşi təbiətin tələfatı kimi – 2C istiləşmədə 1,5C ilə müqayisədə daha yüksəkdir.
Lakin temperaturlar artan sürətlə artmağa davam edir.
2023-cü ilin fevralından 2024-cü ilin yanvarına qədər olan dövr 1,52 dərəcə istiləşməyə çatdı.
Lakin tədqiqatçılar vurğulamağa can atırlar ki, insanlar hələ də dünyanın istiləşmə trayektoriyasında dəyişiklik edə bilərlər.
Dünyanın bir çox yerində bərpa olunan enerji mənbələri və elektrik nəqliyyat vasitələri kimi yaşıl texnologiyaların inkişafı ilə dünya bir qədər irəliləyiş əldə etdi .
Bu o deməkdir ki, bu əsrdə 4C və ya daha çox istiləşmə ilə bağlı ən pis vəziyyət ssenarilərindən bir neçəsi – on il əvvəl mümkün hesab olunurdu – indi mövcud siyasət və öhdəliklərə əsasən daha az ehtimal edilir .
Və bəlkə də ən ümidvericisi odur ki, xalis sıfır karbon emissiyasına çatdıqdan sonra dünyanın az və ya çox istiləşməsini dayandıracağı hələ də düşünülür . Bu onillikdə emissiyaların effektiv şəkildə yarıya endirilməsi xüsusilə vacib hesab olunur.
ABŞ-ın Berkeley Earth qrupunun iqlimşünası Zeke Hausfather deyir: “Bu o deməkdir ki, biz cəmiyyət və planet olaraq seçimlərimizə əsaslanaraq, son nəticədə dünyanın nə qədər istiləşməsinə nəzarət edə bilərik”.
“Qiyamət qaçılmaz deyil.”
Nuranə Məmmədova