Vahid Əhmədov: “Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə iqtisadi layihələr imzaladığı bir vaxtda Rusiyanın bu addımı anlaşılandır”
Vüqar Bayramov: “Yəqin ki, Rusiya hansısa məsələdə Azərbaycana təzyiq etməyi düşünür”
Son zamanlar Rusiya ilə Azərbaycan arasında pomidor ixracı məsələsinə qalmaqal yaşanır. Belə ki, bir müddət öncə Azərbaycanı Türkiyə istehsalı olan pomidorları öz məhsulu adı altında Rusiya bazarına ixrac etməkdə suçlayan Rusiyanın kənd təsərrüfatı məhsullarına nəzarət üzrə dövlət agentliyi “Rosselxoznadzor” bu dəfə Moskvaya zərərli pomidor göndərməkdə ittiham edib.
“Rosselxoznadzor”un əməkdaşları Mojayskdakı “Zapadnıye vorota” və Kolomnadakı “Severnaya zvezda” anbarlarından istifadəyə yararsız 173 ton idxal pomidor və alma müəyyən ediblər. Anbarlarda yoxlama zamanı Serbiya, Azərbaycan və İspaniyadan idxal olunmuş alma və pomidorlardan nümunələr götürülüb. Azərbaycan və İspaniyadan idxal olunan pomidorların tərkibində isə deltametrin və piriproksifen maddələrinin normanı aşdığı aşkar edilib.
Bundan əvvəl də “Rosselxoznadzor” Azərbaycanın Türkiyə istehsalı olan pomidorları öz məhsulu adı altında Rusiya bazarına ixrac etməsindən şübhələndiklərini açıqlamışdı. Agentliyin rəhbəri bildirmişdi ki, yanvar ayında Türkiyə pomidorlarının Rusiya bazarına daxil olmasına qadağa qoyulmasının ardınca Azərbaycan Rusiyaya pomidor ixracını birdən-birə 5 dəfə artırıb.
Azərbaycanın Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi isə bu şübhənin əsassız olduğunu bildirdi. Nazir Heydər Əsədov jurnalistlərə açıqlama verdi ki, “Rosselxoznadzor”un nümayəndələri Azərbaycana gəlib, pomidor istixanalarının bol məhsul verdiyini özləri də görə bilərlər.
Bəs, görəsən Rusiyanın müxtəlif əsaslarla Azərbaycandan pomidor idxalını əngəlləməsinin səbəbləri nədir? Rusiya rəsmisi şübhələrində haqlı ola bilərmi? Məsələ iqtisadi, yoxsa siyasi əhəmiyyət daşıyır?
İqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov musavat.com-a açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycanın tərəvəz məhsullarının, xüsusən də pomidorun Rusiyaya ixracı ilə bağlı xeyli müddətdir, problemlər müşahidə olunur: “Bizim pomidor istehsalçıları ilə söhbətimizdən də məlum oldu ki, bir çox hallarda Rusiya sərhəddində maşınlar dayandırılır və bəzən məhsullar buraxılmır. Hətta sahibkarlara cərimələr belə, tətbiq olunur ki, bunlar Türkiyə məhsullarıdır. Amma istehsalçıların da bildirdiyi kimi, Azərbaycanın və Türkiyənin istixanalarda yetişdirdiyi pomidorları fərqləndirmək çox çətindir. Çünki hər ikisi eyni toxumdan, eyni texnologiya ilə istehsal olunur. Rusiyanın azərbaycanlı fermerlərin məhsullarından imtina etməsi əksər hallarda fermerlər üçün çox böyük çətinliklər yaradır və ziyan vurur”.
Ekspertin sözlərinə görə, Azərbaycan məhsullarının Türkiyə məhsulları kimi təqdim edilməsi və Rusiyaya buraxılmaması nəinki doğru deyil, hətta beynəlxalq razılaşmalara və iki ölkə arasındakı anlaşmalara belə, ziddir: “Bu, heç də xoşagələn hal deyil. Çünki, Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsulları üçün Rusiya əsas bazar idi. Həmçinin, Azərbaycan məhsullarının da Rusiya bazarında üstünlüyü var və yüksək tələbat olan məhsullardır. Düşünmürəm ki, Rusiya daha ucuz satıcı tapdığı üçün Azərbaycan məhsullarına qarşı belə rəftar edir. Hər halda burada siyasi səbəblər axtarmaq lazımdır, burada iqtisadi səbəblər yoxdur. Yəqin ki, Rusiya hansısa məsələdə Azərbaycana təzyiq etməyi düşünür. Məhsulların ölkəyə buraxılmaması və bir müddət sonra onlarda sağlamlıq üçün zərərli maddələrin aşkarlandığının açıqlanması nə hüquqi, nə də iqtisadi prinsiplərə uğun deyil”.
Deputat Vahid Əhmədov isə bildirdi ki, bu məsələdə siyasi səbəblər əsas rol oynayır: “Rusiyaya ixrac olunan bu məhsullar Azərbaycanın özünün istehsal etdiyi məhsullardır. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan Avropa dövlətləri ilə böyük layihələrə imza atıb. TANAP, TAP layihələri imzalanıb, prezident də orada iştirak edib. Bu baxımdan, Rusiya tərəfinin belə addımları gözləniləndir. Mən bunu sırf siyasi addım hesab edirəm. Çünki Azərbaycanın özünün kifayət qədər məhsulu var. Azərbaycanın Türkiyədən pomidor alıb, onu Rusiyaya eksport etməsi inandırıcı iddia deyil. Digər tərəfdən, Rusiya bazarlarında Türkiyə məhsullarına embarqo qoyulmasından sonra orada Azərbaycan məhsullarına tələbat daha da artıb. Bu baxımdan, ixracla bağlı ciddi problem olmamalıdır. Müəyyən məsələlər var ki, siyasi səbəblərlə bağlıdır”.
Vahid Əhmədov: “Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə iqtisadi layihələr imzaladığı bir vaxtda Rusiyanın bu addımı anlaşılandır”
Vüqar Bayramov: “Yəqin ki, Rusiya hansısa məsələdə Azərbaycana təzyiq etməyi düşünür”
Son zamanlar Rusiya ilə Azərbaycan arasında pomidor ixracı məsələsinə qalmaqal yaşanır. Belə ki, bir müddət öncə Azərbaycanı Türkiyə istehsalı olan pomidorları öz məhsulu adı altında Rusiya bazarına ixrac etməkdə suçlayan Rusiyanın kənd təsərrüfatı məhsullarına nəzarət üzrə dövlət agentliyi “Rosselxoznadzor” bu dəfə Moskvaya zərərli pomidor göndərməkdə ittiham edib.
“Rosselxoznadzor”un əməkdaşları Mojayskdakı “Zapadnıye vorota” və Kolomnadakı “Severnaya zvezda” anbarlarından istifadəyə yararsız 173 ton idxal pomidor və alma müəyyən ediblər. Anbarlarda yoxlama zamanı Serbiya, Azərbaycan və İspaniyadan idxal olunmuş alma və pomidorlardan nümunələr götürülüb. Azərbaycan və İspaniyadan idxal olunan pomidorların tərkibində isə deltametrin və piriproksifen maddələrinin normanı aşdığı aşkar edilib.
Bundan əvvəl də “Rosselxoznadzor” Azərbaycanın Türkiyə istehsalı olan pomidorları öz məhsulu adı altında Rusiya bazarına ixrac etməsindən şübhələndiklərini açıqlamışdı. Agentliyin rəhbəri bildirmişdi ki, yanvar ayında Türkiyə pomidorlarının Rusiya bazarına daxil olmasına qadağa qoyulmasının ardınca Azərbaycan Rusiyaya pomidor ixracını birdən-birə 5 dəfə artırıb.
Azərbaycanın Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi isə bu şübhənin əsassız olduğunu bildirdi. Nazir Heydər Əsədov jurnalistlərə açıqlama verdi ki, “Rosselxoznadzor”un nümayəndələri Azərbaycana gəlib, pomidor istixanalarının bol məhsul verdiyini özləri də görə bilərlər.
Bəs, görəsən Rusiyanın müxtəlif əsaslarla Azərbaycandan pomidor idxalını əngəlləməsinin səbəbləri nədir? Rusiya rəsmisi şübhələrində haqlı ola bilərmi? Məsələ iqtisadi, yoxsa siyasi əhəmiyyət daşıyır?
İqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov musavat.com-a açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycanın tərəvəz məhsullarının, xüsusən də pomidorun Rusiyaya ixracı ilə bağlı xeyli müddətdir, problemlər müşahidə olunur: “Bizim pomidor istehsalçıları ilə söhbətimizdən də məlum oldu ki, bir çox hallarda Rusiya sərhəddində maşınlar dayandırılır və bəzən məhsullar buraxılmır. Hətta sahibkarlara cərimələr belə, tətbiq olunur ki, bunlar Türkiyə məhsullarıdır. Amma istehsalçıların da bildirdiyi kimi, Azərbaycanın və Türkiyənin istixanalarda yetişdirdiyi pomidorları fərqləndirmək çox çətindir. Çünki hər ikisi eyni toxumdan, eyni texnologiya ilə istehsal olunur. Rusiyanın azərbaycanlı fermerlərin məhsullarından imtina etməsi əksər hallarda fermerlər üçün çox böyük çətinliklər yaradır və ziyan vurur”.
Ekspertin sözlərinə görə, Azərbaycan məhsullarının Türkiyə məhsulları kimi təqdim edilməsi və Rusiyaya buraxılmaması nəinki doğru deyil, hətta beynəlxalq razılaşmalara və iki ölkə arasındakı anlaşmalara belə, ziddir: “Bu, heç də xoşagələn hal deyil. Çünki, Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsulları üçün Rusiya əsas bazar idi. Həmçinin, Azərbaycan məhsullarının da Rusiya bazarında üstünlüyü var və yüksək tələbat olan məhsullardır. Düşünmürəm ki, Rusiya daha ucuz satıcı tapdığı üçün Azərbaycan məhsullarına qarşı belə rəftar edir. Hər halda burada siyasi səbəblər axtarmaq lazımdır, burada iqtisadi səbəblər yoxdur. Yəqin ki, Rusiya hansısa məsələdə Azərbaycana təzyiq etməyi düşünür. Məhsulların ölkəyə buraxılmaması və bir müddət sonra onlarda sağlamlıq üçün zərərli maddələrin aşkarlandığının açıqlanması nə hüquqi, nə də iqtisadi prinsiplərə uğun deyil”.
Deputat Vahid Əhmədov isə bildirdi ki, bu məsələdə siyasi səbəblər əsas rol oynayır: “Rusiyaya ixrac olunan bu məhsullar Azərbaycanın özünün istehsal etdiyi məhsullardır. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan Avropa dövlətləri ilə böyük layihələrə imza atıb. TANAP, TAP layihələri imzalanıb, prezident də orada iştirak edib. Bu baxımdan, Rusiya tərəfinin belə addımları gözləniləndir. Mən bunu sırf siyasi addım hesab edirəm. Çünki Azərbaycanın özünün kifayət qədər məhsulu var. Azərbaycanın Türkiyədən pomidor alıb, onu Rusiyaya eksport etməsi inandırıcı iddia deyil. Digər tərəfdən, Rusiya bazarlarında Türkiyə məhsullarına embarqo qoyulmasından sonra orada Azərbaycan məhsullarına tələbat daha da artıb. Bu baxımdan, ixracla bağlı ciddi problem olmamalıdır. Müəyyən məsələlər var ki, siyasi səbəblərlə bağlıdır”.