Su basmış evlər və məcburi köçkünlər üçün təcili humanitar nəticələr kifayət qədər dramatikdir.
Ukrayna rəsmiləri indi ölkənin ən məhsuldar ərazilərindən birində kənd təsərrüfatı üçün ciddi uzunmüddətli nəticələr barədə xəbərdarlıq edirlər. Elchi.az BBC News-a istinadən xəbər verir ki, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi böyük Kaxovka su anbarından asılı olan mühüm suvarma sistemlərinin fəaliyyətini dayandırdığı üçün Ukraynanın cənubundakı əkin sahələrinin “gələn il səhralara çevrilə biləcəyini” proqnozlaşdırıb.
Su anbarı sürətlə yoxa çıxır və təxminən 4,4 kub mil su Dnepr çayından Qara dənizə doğru guruldayır.
Nazirin birinci müavini Taras Vısotski bildirib ki, “Bənd suvarma üçün yeganə su mənbəyi idi”. 31 suvarma sistemi 584 min hektar (2200 kvadrat mildən çox) əkin sahəsini su ilə təmin edirdi.
Bu fəlakətin baş verməsi nə qədər vaxt aparacaq?
Rəsmilər hələ də dağılmış bənddən böyük su axınını qiymətləndirməyə çalışırlar. Çox güman ki, bir neçə həftədən sonra ilk dəfə 1956-cı ildə bənd və ona bitişik su elektrik stansiyası tamamlandıqdan sonra yaradılmış su anbarı yenidən çaya çevriləcək.
Adekvat suvarma olmadan bir neçə il yağışa əsaslanan xərclərin hesablanması asan deyil. Lakin cənab Vısotski bunun 1 milyard dollardan -1,5 milyard dollar (800 milyon funt-sterlinq-1,2 milyard funt-sterlinq) arasında ola biləcəyini söyləyib.
Bəndin təmiri beş ilə qədər çəkə bilər və ya yenidən tikilə bilər. Beləliklə, əgər biz beş il ərzində 1,5 milyard dollar itirsək, sektorun təxminən 7 milyard dollar itirəcəyini nəzərə almalıyıq.
Hələ cari itkilərin dəyəri hesablanmamışdan əvvəl beynəlxalq bazarlar bunu nəzərə alıb. Daşqın qlobal buğda qiymətlərinin kəskin artmasına səbəb olub.
Ancaq bu texnogen fəlakətdən təkcə kənd təsərrüfatı təsirlənməyəcək.
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin bu səhər verdiyi açıqlamada deyilir: “Təkcə fermerlər və su istifadəçiləri deyil, həm də əhalinin məskunlaşdığı ərazilərin içməli su təchizatı mənbələri də əziyyət çəkəcək”.
Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski bunu “kütləvi qırğın ekoloji bombası” adlandırıb. Ölkənin Baş Prokurorluğu mümkün “ekosid” cinayətinin araşdırıldığını bildirib.
Rusiyanın əsassız işğalı nəticəsində bir ildən çox davam edən dəhşətlərdən sonra Ukrayna rəsmiləri bu son uğursuzluğu bir növ acınacaqlı istefa ilə qarşıladılar.
“Bütün müharibə fəlakətdir”. “Təəssüf ki, 2022-ci ilin fevralından bəri fəlakətlərlə üzləşdik. Ən kiçikdən tutmuş mümkün olan ən böyüyə qədər bir çox yerdə.”- Vısotski bildirib.
Nuranə Məmmədova