Dünya Qızıl Şurasının son hesabatına əsasən, 2014-cü ildə qızıla olan qlobal tələbat 4 faiz azalaraq, 3924 tona düşüb. Halbuki 2013-cü ildə qızıl alışı 4088 ton olub. Bu, 2009-cu ildən bəri ən aşağı göstəricidir.
Ekspertlər bildirirlər ki, azalma bütün kateqoriyadan olan qızıl məmulatlarında müşahidə edilib. Yeganə olaraq mərkəzi banklar qızıl tələbatına dəstək veriblər.
Ekspert Samir Əliyevin açıqlamasına görə, qızılın əsas komponenti olan zərgərlik məmulatlarına tələbat 10 faiz azalıb və 2153 ton olub: “Qızıl sikkələrin alışı 40 faiz, birja fondları üçün qızıl isə 5,5 dəfə azalıb”.
Mərkəzi bankların qızıl alışı ötən il 17 faiz artıb. “Ümumilikdə banklar tərəfindən 477,2 ton qızıl alınıb ki, bu da son 50 ildə 2012-ci ildəki alışdan (544 ton) sonra ikinci ən yüksək göstəricidir. Qızılın əsas alıcıları MDB ölkələri, o cümlədən, Azərbaycan olub”, – deyə ekspert bildirib.
Onun sözlərinə görə, ən böyük alıcı olan Rusiya 173 ton qızıla sahib durub. Qazaxıstan 48 ton, Azərbaycan isə 10 ton qızılı alaraq, ehtiyatlarına daxil edib. İraq da 48 ton qızıl alıb. Ukrayna Mərkəzi Bankı isə iqtisadi böhranla mübarizə çərçivəsində qızıl ehtiyatının 44 faizini satmaqla, onu 24 tona endirib.
Tələbatın azalmasına səbəb isə dünyanın əsas qızıl istehlakçı dövlətləri olan Çin və Hindistanda tələbatın azalması olub. Hindistanda zərgərlik qızıllar 8 faiz artsa da, Çində 33 faiz azalıb. Əvəzində hər iki ölkədə sikkə qızılları 50 faiz azalıb.
Ötən il qızılın qiymətində ilboyu kəskin qeyri-sabitlik olsa da, sonda ilin əvvəlindəki səviyyədə – 1200 dollar həddində qalıb. Bu il isə yanvarın sonlarına qədər 1300 dollar həddinə qədər bahalaşan qızıl sonradan 1222 dollar həddinə qədər ucuzlaşıb.
Azərbaycan Mərkəzi Bankı ötən il 10 ton qızıl alaraq, ehtiyatlarına daxil edib. Dövlət Neft Fondunun ehtiyatlarında isə 30 tondan çox qızıl var və aktivlərdə bu qiymətli metalın payı 3,1 faizdir. Qızılın dəyəri 1 milyard 150 milyon dollar məbləğində qiymətləndirilir. 2014-cü ildə Neft Fondu qızıl alışı həyata keçirməyib.