“Gənclər arasında mübahisə düşüb. Biri o birinə bıçaqla yüngül xəsarət yetirib”. Bu cür xəbərləri oxuyanda adamda heç bir emosiya doğurmur.
Bir də var o xəsarət yetirmə anının görüntüləri. Bıçaqlama prosesinin sürəkliliyini, detallarını videokadrlardan seyr etdikcə izləyicidə yaranan emosiyalar dəyişir, təəssüfün yerini dərin hiddət alır.
DİN-in İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə İdarəsinin rəisi, general-mayor Şərif Əsədullayevin oğlu Tamerlan Əsədullayevin 6 ay öncə restoranda ofisiantı bıçaqlamasını əks etdirən görüntülərin ictimailəşdirilməsi insanlarda məhz ikinci emosiyanı yaradıb.
Heç demə, bu, adi bir bıçaqlama deyilmiş. Burada iki gəncin sözünün çəpləşməsi, birinin əsəbini cilovlaya bilməməsi və hər hansı bir ağır sözdən qəzəblənərək, rəqibini qəfil bıçaqla vurması halı yoxdur.
General oğlu hansısa səbəbdən (güman ki, o da ciddi bir şey deyil) gənc ofisiantı restoranın içində dəqiqələrcə teyləyir. Adam qaçıb mətbəxdə gizlənir, xeyri olmur, Tamerlan gəlib qapının şüşəsini qırır, içəri keçir, əlində bıçaq onu təqib edir. Ofisiant masaların başına fırlanır, hiddətlənmiş paşazadənin bıçağından qorunmağa çalışır, o isə əl çəkmir, ofisiantı söyə-söyə ona çatmaq, dəlmə-deşik etmək istəyir. Harayçılar ona mane ola bilmirlər, yalvar-yaxarlar nəticə vermir. Daha sonra ofisiant özünü birtəhər liftə çatdırır, general oğlu bir saniyə fərqlə bağlanan liftə çata bilmir, liftin qapısını təpikləyir, hiddəti isə azalmır. Sonra kadrlar sürətlənir, adamlar ora-bura qaçışırlar. Nəhayət, o məqsədinə çatır: ofisiant artıq bıçaqlanıb, köynəyi qarın nahiyəsindən al qandır, general oğlu bir qədər sakitləşib. İndi harayçılar bıçaqlanmış ofisiantın qisas aktının qarşısını alır, rəqibini qanına qəltan edərək eqosunu doyurmuş Tamerlanı aparırlar. İş bitmir, o yenə gəlir, ofisiant qanlı köynəyi çıxarır. Dava təzədən qızışır. Axırda fiziki cəhətdən cüssəli ofisinat özündən zəif birinin qabağından qaçmaqdan bezir, yaralı olduğu halda general oğluni bir həmlə ilə götürüb, “canın bu deyilmi” ədasıyla yerə çırpır. Bu da o demək olur ki, bayaqdan bəri ofisiant canının qorxusundan yox, general oğluna xəsarət yetirib tutulmaqdan, azadlığını itirməkdən qorxurmuş.
Film bundan ibarətdir və heç də Hollivud trillerlərindən az duyğusal deyil. Burada rejissor, aktyor, operator işi yoxdur, “filmə çəkilənlər”in sifətini iri planda göstərmirlər, amma epizodların dramatizmi göz önündədir və o, bu kadrları izləyənlərin, demək olar ki, hamısının emosiyasına təsir edir.
İndi belə bir cinayət işi yat-yut edilib. Zərərçəkən hardadır, bilinmir, zərərvuran isə aramızdadır, yenə də restoranlara gedir, yollarda avtomobil sürür.
Bəlkə də o, özünü daha ağıllı, daha təmkinli aparır. Nə də olmasa, təcridxana divarları, müstəntiq, nəzarətçi görüb, azadlığının məhdudlaşdırıldığını hiss edbi. Amma bu, onun islah olunmasına yetdimi? Bəs etdimi? Kim təminat verə bilər ki, bu gənc növbəti bu sayaq epizodlarda heç nə üstündə hiddətlənərək, baş qəhrəmana çevrilməyəcək?
6 ay öncə general Əsədullayev cinayət törətmiş oğlunu öz əli ilə istintaqa təhvil verəndə alqışlanmışdı. Onun əsl səbəbləri indi məlum olur. Bu işdən yaxşı sıyrılmaq üçün ən düzgün yol bu imiş. Əks təqdirdə məsələ böyüyəcək, qalmaqal yaranacaq, hüquq-mühafizə orqanları fakt qarşısında qalacaqdı. Ancaq orqanlar çevik tərpəndilər və Faktı həbs edərək söz-söhbətin böyümüsənə imkan vermədilər. Budur, adam azadlıqdadır.
Belə olacağını o zaman da yazanlar vardı. Onlar qeyd edirdilər ki, qoy ara sakitləşsin, düzüb-qoşub Tamerlanı yüngül cəza ilə azad edəcəklər. Çünki ortada general və onun quda olduğu Qafqaz şeyxi Paşazadə var. Əminliklə deyilənə görə, oğlunun hərəkətindən məyus olan general işə qarışmayıb, məhz Paşazadə müdaxilə edərək öz bacısı oğlunu, gənc paşazədəni (general oğlunu) məhbəsdən xilas edib.
Onun aldığı cəza törətdiyi əmələ uyğun deyil, çox yüngüldür. O, şüurlu şəkildə adam öldürmək qəsdi ilə yarım saat ərzində, silsiləvi hərəkətlər edir, yalvaranlara, ona mane olmaq istəyənlərə məhəl qoymur, istədiyini edir və… axırda şərti iş alır.
Müsavat fəalı, universitet müəllimi, publisist, ziyalı Yadigar Sadıqov isə davadan qaçmaq üçün çay içdiyi çayxananı tərk edir, ardınca düşüb təxribata çəkirlər, Yadigar yenə də təmkinini qoruyaraq rəqibinə bir çırtma da vurmur, amma ona öyrədilmiş şəxsin saxta ittihamları ilə şərləyərək 6 il iş verirlər. Lap doğrudan da belə bir iş olsaydı, yəni Yadigar Sadıqov üstünə hücum edən şəxsə bir şillə vurmuş olsaydı da, cəzası bu qədər ağır olmamalıydı. Yarım saat boyunca əlibıçaqlı şəkildə qurbanını qovan, önündəki maneələri itələyən, təpikləyən, sındırıb-qıran adamın törətdiyi ilə müqayisədə bir şillə nədir ki. Bir şilləyə 6 il, ölümə qəsdə – şərti iş? Ədalət bumu?
Qoy ədalət zəfər çalsın!