Kofein yuxu zamanı beyin fəaliyyətinin xaosunu artırır

🗓 30.05.2025 16:40 ✍️ "Elçi" qəzeti
Kofein yuxu zamanı beyin fəaliyyətinin xaosunu artırır

Kofein gecə beyin fəaliyyətini dəyişdirə və yuxu zamanı həm fiziki, həm də koqnitiv bərpanın effektivliyini azalda bilər. Monreal Universitetinin alimləri belə nəticəyə gəliblər.

Elchi.az xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Communications Biology" (ComBio) jurnalında dərc olunub.

Təcrübədə 40 sağlam yetkin iştirak etdi. Birinci gecə yatmazdan əvvəl (üç saat və bir saat yatmazdan əvvəl) kofein kapsullarını, ikinci gecə isə plasebo qəbul etdilər. Onların beyin funksiyası elektroensefaloqramma vasitəsilə yoxlanılırdı. Tədqiqat, kofeinin, xüsusən yaddaşın bərpası və konsolidasiyasından məsul olan yavaş dalğalı yuxu (NREM) mərhələsində sinir fəaliyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir etdiyini göstərdi.

Tədqiqatın ilk müəllifi Philipp Telke izah etdi: "Kofein beyin fəaliyyətini daha xaotik və daha az proqnozlaşdırıla bilən edir". "Biz sinir fəaliyyətindəki ən kiçik dalğalanmaları ələ keçirmək üçün AI və mürəkkəb statistik analizdən istifadə etdik."

Elm adamları dərin yuxu üçün xarakterik olan teta və alfa dalğalarının boğulmasını və adətən oyaqlıq zamanı baş verən beta dalğalarının artımını qeyd ediblər. Bu o deməkdir ki, kofeinin təsiri altında beyin yuxu zamanı belə daha az bərpaedici vəziyyətdə qalır.

Tədqiqatçılar deyirlər ki, bu cür dəyişikliklər kofeinin nə üçün məlumatın işlənməsini və idrakın bərpasını pozduğunu izah edə bilər. Təsir xüsusilə 20-27 yaş arası gənc iştirakçılar arasında nəzərə çarpdı. Onlarda yuxu görməklə əlaqəli olan sürətli göz hərəkəti (REM) yuxu mərhələsində kofein beyin fəaliyyətinə daha güclü təsir edib.

Alimlərin aydınlaşdırdığı kimi, bu, gənclərin beyinlərində adenozin reseptorlarının daha yüksək sıxlığı ilə bağlı ola bilər. Yaşlandıqca bu reseptorların sayı azalır, buna görə də biz qocaldıqca və yetkinləşdikcə kofeinin beyinə daha az təsiri olur.

Yeganə

Bənzər yazılar