Konkret situasiyaya konkret münasibət olmalıdı: cəmiyyətin çevik düşüncə və optimal addım qabiliyyəti növündən asılı olmayan, – şərti və yaxud şərtsiz, – reflektiv reaksiyanı təyinləməyə hesablanır!
Bu gün üçün ən ağır dərəcəli yanıq diaqnozu cəmiyyətin öz yaşamına şərti və şərtsiz reflekslə təyinlənməyən halıdı. Cəmiyyətin öz poliuretanı odadavamlı olmalıdı!
Deyil!
Cəmiyyətin özünüqoruma sipərində – “penoplastı”nda əsas tərkib hissəsi olmalı “kvartsovıy qum” yoxdu!
Yazırlar – ah-uf!
Söyürlər – uy daa!
Təəssüb çəkirlər – …
Söymək də bitəcək!
Yazmaq da!
Təəssüb də!
Milçəkdən fil düzəltməklə məşğul olanların haçansa fil düzəltmək qabiliyyətləri olubsa da, artıq zamanla unudulmuş və unudulan bir vərdiş.
“Ağıllı” adamların, psevdopatriotların düşüncəcıran təəssübkeşliklərinə yönəlik axmaq bir sual: xalqın paytaxtda və əyalətdəki durumu bir binada yanan sakinlərin yaratdığı yanğıdan azmı təsirlidi və düşündürücüdü, hərəkətvericidi, etirazyaradıcıdı? Nədən bu narahatlıq hər gün yollarda geydirmə, qoyun satıb sürücülük vəsiqəsi alan ağıldankəmlərin ucbatından ölənlərə görə yaranmır? Nədən Dubaya, Türkiyəyə, Rusiyaya, Amerikaya daşınan qız-gəlinlər cəhənnəm, elə vətəndə, evlərinin içindəcə öldürülən həyatlar üçün o narahatlıq yaranmır?
Nədən hər gün tükənən və özünü yandıran qazilərə o narahatlıq şamil olunmur?
Nədən aclıqdan və yoxsulluqdan məktəbi buraxan uşaqlıq, işsizlikdən və ehtiyacdan oğurluğa sürüklənən gənclik, narkotikdən məhv olan genefond üçün yoxdu narahatlıq?
Yoxsa sadaladıqlarımızdan yana ölənlərin ölməyi ölmək deyil, təəssüfləndirici, narahatedici və etirazdoğurucu deyil?
Fərqi var genefondun necə ölməyinin, harda ölməyinin, nədən ölməyinin?
Bir var etiraz etmək, bir də var ETİRAZ etmək.
“Molla Nəsrəddin etirazı” yaralı barmağa “ilkin tibbi yardım” ola bilməz!
Səhlənkarlığa etiraz olmalıdı! Keyfiyyətsiz işə, mala, əməyə, hər nə varsa, etiraz olmalıdı!
Etiraz deyirəm e – “etiraz” yox. Hər bir vətəndaşın içində! Etməməlidi, qoşulmamalıdı, iştirakçı olmamalıdı!
Şüuarçılıq və “ah vətən” mərsiyələri, “rədd olsun” qarğışları heç bir dərdə dərman deyil. Heç Fatıya da tuman kimi lazım deyil – Fatı indi birc geyinir.
Durub Mətanətə rəy verməklə bitdi bu təəssüf, etiraz hədəfi?
Durub üç-beş nazirə geydirmə deməkləmi, onları hədəfə almaqlamı bitdi təhlükələrin mənbəyi?
Bitmədi!
Bitməyib!
Bitməyəcək!
Bugünkü hakimiyyət tam heyətdə və yeddi arxa dönəniylə keçmişdən qalanları və üç bel özündən sonra gələnləriylə ölkədən köçsə belə, yenə də bitməyəcək!
Bu gün “penoplastdan yanan” xalq dünən terrordan ölürdü, srağagün avtobus qəzasından, bir ay əvvəl… bir il… əvvəl…
İyirmi ildi bu xalq ölə-ölə gəlir və bu xalqın ölümə şərti refleksi şərtsiz reflekslə əvəzlənib, eləcə də əksinə.
Xalq gözlənilməyən olaylardan, planlaşdırılmayan ölümünün planlaşdırılmasını müəyyən etməlidi, vaxtsız və səbəbsiz ölməyinin nədənini açmalıdı!
Azərbaycanda hər gün o bir binadakı ölümü gözləməyənlərdən yüz dəfə artıq insan ölür, hər gün xəstəxanaların doğum və pediatriya şöbələrində yüzlərlə uşaq ölür, yollarda minlərlə vətəndaşımız məhv olur, intiharlar, qətllər səngimir.
Sabah biz ayrı bir müstəvidə “onaltımərtəbə faciəsi” yaşamalı olacağıq.
İl ərzində yollarda ölənlər son iyirmi ildə Azərbaycanda yanğından ölənlərdən iki yüz dəfə çoxdur!
İl ərzində xəstəxanalarda həkimlərin səhlənkarlığı ucbatından ölənlər iyirmi ildə yanğından ölənlərdən iyirmi dəfə çoxdur.
Düşüncə, əxlaq və yaşam qurbanları isə… ən azından iyirmi min dəfə…
Bu qədər sərt və qəddarcasına ona görə ki, xalq ölür və ölməkdə davam edir, xalqın adamları xalqın ölməyindən şöhrət umur!
Bilə-bilə ki, xalqının ölümü üstündə şöhrətlənənin ən böyük şöhrəti ölmüş xalqın şöhrətlisi yarlığı olacaq.
Bilə-bilə ki, güc baxımından xalq xilaskardır, xilas edəndir!
Ümidini xilaskarda görən xalq yer üzündə milyard sayda olsa belə, o, bir xilaskar qədərincədir!
Tarix adamı belə yandırır.
Mən bilmirəm, o on altı mərtəbədə yanğın nə əzablarla 16 nəfərin həyatına son qoyub, amma dəqiq bilirəm, biz artıq xalq olaraq Marsda yanmayan daşlar kimiyik – BU YANĞININ TEMPERATUR VƏ ƏZAB DƏRƏCƏSİ yəqin ki, daha çox olar.
Mən belə hiss etdim.
Aydın Canıyev